Da thực vật đủ sức thay thế da truyền thống?
Các loại da làm từ thực vật như xương rồng, vỏ táo, vỏ nho, bã cafe, vỏ xoài … được đánh giá cao về ý tưởng thân thiện với môi trường và động vật, nhưng liệu chúng có phải là sự lựa chọn hoàn hảo không? Vài năm trở lại đây, phát triển bền vững được xem là xu hướng. Nhiều công ty công nghệ sinh học cho ra đời các vật liệu được làm từ thực vật, thân thiện với môi trường, nhằm giải quyết bài toán rác thải khổng lồ mà ngành công nghiệp này mang đến
 |
| |
Theo thống kê của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, thời trang là ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều nước thứ 2 thế giới và lượng khí carbon thải ra môi trường chiếm từ 8-10% (tương đương lượng khí thải carbon của toàn bộ châu Âu), nhiều hơn lượng phát thải từ các máy bay và tàu thủy cộng lại.
Nicole Rawling, Giám đốc điều hành của tổ chức Sáng kiến Đổi mới Vật liệu có trụ sở tại California, nơi tập hợp các thương hiệu thời trang, nhà khoa học và nhà đầu tư để thúc đẩy sáng chế các vật liệu “không liên quan đến động vật”, cho biết năm ngoái đã quyên góp được 980 triệu USD để sản xuất các chất liệu da thay thế.
Thuật ngữ “da thuần chay” được sử dụng để mô tả tất cả các chất liệu thay thế cho da làm từ động vật. Da thuần chay được đánh giá là mang những thuộc tính tương tự như da thuộc từ động vật từ hình dáng, màu sắc đến cảm giác khi sờ vào. Xu hướng tiêu dùng ngày nay không chỉ quan tâm đến vẻ ngoài và chất lượng của sản phẩm mà còn đến những giá trị. Da thực vật, với những lợi ích về môi trường và đạo đức, đang ngày càng thu hút người tiêu dùng ý thức về sự bền vững, đặc biệt là giới trẻ.
Da thực vật mở ra một trường chơi sáng tạo mới cho các nhà thiết kế. Họ có thể thử nghiệm với các loại chất liệu, kết cấu và màu sắc khác nhau. Tạo ra những sản phẩm thời trang độc đáo và thân thiện với môi trường. Da thực vật, với chất lượng và tính linh hoạt của nó đã tạo nên những cơn sốt trong ngành công nghiệp thời trang cao cấp. Những thương hiệu lớn như Stella McCartney, Dr. Martens và Gucci đã đầu tư vào việc sáng tạo các sản phẩm từ da thực vật. Phản ánh một xu hướng mới về sự kết hợp giữa thời trang, công nghệ và bảo vệ môi trường.
 |
| |
Chính vì những lý do trên, da thực vật đang chứng tỏ mình không chỉ là một xu hướng thời trang mà còn là một phần quan trọng của nền kinh tế bền vững trong tương lai. Ngày càng có nhiều thương hiệu thời trang nổi tiếng và nhà thiết kế tiếp nhận và sử dụng da thực vật như một sự thay thế cho da động vật trong các sản phẩm của họ. Từ túi xách, giày dép, áo khoác cho đến đồ nội thất và trang trí nội thất.
Tiến sĩ Laetitia Forst, nhà nghiên cứu về thời trang bền vững tại Đại học Nghệ thuật London, kêu gọi người tiêu dùng lựa chọn sử dụng giày làm từ thực vật. Ông cho rằng nên chọn đôi giày nguồn gốc thực vật (dù phải thay giày mới hàng năm) hơn là đi đôi giày da động vật có tuổi thọ 10 năm vì tác động tổng thể đối với môi trường sẽ có lợi hơn nhiều.
Các nhà đạo đức học thì cho rằng da thực vật giúp hạn chế việc khai thác động vật, một vấn đề đạo đức lớn liên quan đến ngành công nghiệp da. Bên cạnh đó, một số dự án sản xuất da thực vật còn tạo ra công ăn việc làm cho cộng đồng địa phương, thúc đẩy kinh tế và trách nhiệm xã hội.
 |
| |
Sự lên ngôi của da làm từ thực vật: Chất liệu thay thế hoàn hảo cho da thật hay chỉ là lời hứa suông?
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều chất liệu thay thế da thật. Các thương hiệu thời trang cũng liên tục đưa ra các tuyên bố xanh – thời trang xanh từ thực vật
Sự phát triển của da thực vật cũng đẩy mạnh công nghệ và nghiên cứu trong việc tạo ra các loại chất liệu mới, tốt hơn và thân thiện với môi trường hơn. Điều này không chỉ có lợi cho ngành công nghiệp thời trang mà còn giúp tạo ra những bước tiến tích cực trong việc chăm sóc môi trường. Bắt kịp xu hướng và phát triển ngành công nghiệp thời trang thuần chay, các nhãn hàng không ngừng tìm kiếm những chất liệu xanh thay thế cho các loại da thuộc, nhằm hạn chế giết hại động vật cũng như thay thế các loại polyester vốn tiêu tốn nhiều năng lượng để tạo ra mà vô cùng khó khăn trong quá trình phân hủy.
Da thực vật đang cung cấp cho ngành công nghiệp thời trang một cơ hội để thực hiện một sự đổi mới bền vững. Ngành công nghiệp thời trang, đã từ lâu bị chỉ trích vì ảnh hưởng xấu đến môi trường và việc khai thác lao động, giờ đây có thể chuyển hướng tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường mà không ảnh hưởng đến sự sang trọng hay chất lượng.
Da thuần chay có bền không là vấn đề được đặt ra đầu tiên khi so sánh giữa da thuần chay và da động vật. Nhiều người đặt ra nghi vấn rằng nếu độ bền của da thuần chay không cao như da động vật hay da tổng hợp, thì số lượng sản phẩm sẽ gia tăng chóng mặt, từ đó liệu có còn đảm bảo được việc không gây áp lực lên môi trường như khi sản xuất số lượng ít hay không.
Khuyết điểm thêm nữa không nằm ở tính chất, mà ở mức giá của nó. Do được tạo thành từ tự nhiên, sử dụng các chất liệu an toàn, nên giá thành của sản phẩm này tương đối cao so với những sản phẩm cùng loại. Tuổi thọ của sản phẩm cũng là một vấn đề gây chú ý - sau một thời gian sử dụng, dưới tác động của môi trường hay con người, màu sắc của sản phẩm sẽ thường bị xuống tông đậm hơn so với màu ban đầu
 |
| |
Cách duy nhất để tìm hiểu về quá trình “xanh hóa” của các nhà cung cấp da thay thế là kiểm tra vật liệu của họ. Viện Nghiên cứu Da và Vật liệu Tổng hợp (FILK) ở Freiberg đã làm điều đó bằng cách đặt các mẫu da thuần chay dưới kính hiển vi. Viện FILK đã điều tra các lựa chọn thay thế da nổi tiếng nhất và so sánh chúng với da động vật. Trong bản báo cáo tóm tắt, các nhà nghiên cứu cho biết động lực đằng sau dự án của họ là: “Người tiêu dùng cần được tự quyết định những gì họ muốn. Họ cần phải biết họ đang mua cái gì. Các tuyên bố mập mờ, gây hiểu lầm [về các sản phẩm giả da] không giúp ích gì cho người mua cả. Nghiên cứu này giúp mọi người hiểu rõ rằng da thuộc là một chất liệu tự nhiên. Dù ngày nay con người đã có rất nhiều công nghệ mới nhưng vẫn chưa thể tái tạo 100% đặc tính của da thật”./.